Op dinsdag 2 september was het team van De Dag van het Ambacht aanwezig bij de BAKathon, georganiseerd door Bakery Institute. Tijdens deze dag stond één vraag centraal: hoe kunnen we de arbeidsmarktkrapte in de bakkerijsector aanpakken? Met deelnemers uit uiteenlopende hoeken, van bakkers en onderwijsdeskundigen tot een data scientist, ontstond een dynamisch programma vol inzichten en ideeën.
Het startpunt: het beeld van de bakker
De dag begon met een interactieve Mentimeter waarin deelnemers woorden deelden die zij associëren met het beroep bakker. Begrippen als ambacht, vakmanschap en creatief kwamen voorbij, maar ook zwaar werk, vroeg opstaan en fysiek belastend. Een beeld dat volgens AI nog altijd de ‘traditionele bakker met handen in het deeg’ oproept, terwijl de werkelijkheid inmiddels veel diverser en moderner is.
De huidige situatie in cijfers
Tamara Hoogerwaard (directeur Bakery Institute) deelde daarna feiten en trends uit de sector voor een beter inzicht in de uitdaging:
- Nederland telt 3.343 bakkerijwinkels, 25% minder dan tien jaar geleden.
- Ongeveer 30.000 mensen werken in de branche, waarvan tweederde in de verkoop en een derde in de productie.
- 78% werkt parttime en 40,5% van de medewerkers is jonger dan 24 jaar.
- Het klein-ambacht specialiseert, het middensegment verdwijnt en groot-ambacht en industrie zetten sterk in op automatisering.
Toekomstige ontwikkelingen laten zien dat er steeds meer vrouwen instromen, dat werk vaker overdag plaatsvindt en dat kennis, zichtbaarheid en bewuste keuzes steeds belangrijker worden.
Het onderwijs en nieuwe generatie
Cijfers over opleidingen laten een zorgwekkende trend zien: in zes jaar tijd daalde het aantal studenten in niveau 2- en 3-opleidingen met respectievelijk 45% en 21%. Hoewel er jaarlijks nog zo’n 786 mbo-studenten diplomeren, belandt slechts 64% daadwerkelijk in de branche.
Veel studenten waarderen het werken met de handen en het directe resultaat, maar noemen de onregelmatige werktijden en fysieke belasting als nadeel.
Kansgebieden: waar liggen oplossingen?
De dag was ingericht rond drie kansgebieden waar oplossingen gezocht kunnen worden:
- Trainen en opleiden: hoe zorgen we voor beter onderwijs en kennisoverdracht?
- Talent binden en behouden: hoe vinden en houden we mensen voor het vak?
- Anders werken en organiseren: hoe verhogen we productiviteit en innovatie?
Naast branchespecifieke organisaties waren er ook overkoepelende experts aanwezig. Zo gaven Marie-Hélène Zengerink (NBOV) en Freek Kalkhoven (UWV) die nauw betrokken waren bij de BAKathon korte reflecties op de kansgebieden:
Marie-Hélène Zengerink (NBOV): “Er valt veel te behalen door het imago van de branche te veranderen en positiever uit te dragen.”
Freek Kalkhoven (UWV): “Er zijn te weinig mensen die solliciteren op vacatures. We moeten transparanter worden en meer leren van elkaar.”
Na de introductie gingen de deelnemers in subgroepen aan de slag.
De resultaten van de BAKathon
Naast de vele connecties die zijn gemaakt en het horen van de diverse perspectieven op deze uitdaging, werden na een gevuld programma van brainstormen, delen en gezonde discussies, de uiteindelijke concepten middels een pitch gedeeld met de totale groep.
Voorbeelden uit de pitches:
Trainen en opleiden
- Modulair onderwijs met meer instroommomenten
- Een ‘stage-swipen’-app voor betere matches
- Een uitwisselingsprogramma’s tussen bakkerijen
Anders werken en organiseren
- Experimenteren met duobanen
- Sterker inzetten op merkidentiteit
- Een ‘Bakker Business School’ voor doorontwikkeling.
Talent binden en behouden
- Een online kennisplatform Interbakt
- Een Young Bakers Label met creatieve producten
- Projecten om jongeren via scholen kennis te laten maken met het vak
Samen verder
Na de pitches van de groepen was er ruimte om ideeën verder aan te vullen tijdens de borrel. Zoals dagvoorzitter Tamara van Bakery Institute het samenvatte: “Ik heb veel interactie gezien. Er zijn zaadjes geplant. Het krijgt zeker een vervolg.”
De Dag van het Ambacht maakte een videoreportage van de BAKathon. De komende weken delen we via onze kanalen de belangrijkste inzichten vanuit de verschillende perspectieven: van onderwijs tot ondernemers en van brancheorganisatie tot jong talent.
Benieuwd naar deze verhalen? Houd onze social media in de gaten of schrijf je in voor onze nieuwsbrief.
